زیبایی‌شناسی اسلوب و معنا در سبک نویسندگی ملاصدرا

محمدبن ابراهیم، مشهور به ملاصدرا از جملۀ دانشمندانی است که اسلوبی ساده و روان و در عین حال بلیغ و متعالی، محمل افکار بلند و عمیق وی گشته؛ کسی که عمق و گستردگی معنا و زیبایی و استواری اسلوب، در کنار اندیشۀ فلسفی و عرفانی فراخ و تابناکش، رمز و راز پایندگی و جاودانگی سخن او را باعث شده است. سبک نویسندگی ملاصدرا، به جهت برخورداری از ویژگی‌های نثر فنی، اسلوبی زیبا، رفیع و شکوهمند دارد. دقت در گزینش و انتخاب واژگان، حسن مطلع، حسن تخلّص، حسن ختام، تناسب و همبستگی و توافق میان الفاظ، قوّت و استحکام اسلوب که در بهره‌گیری از صور خیالی همچون تشبیه، استعاره، کنایه و استفاده از اسلوب‌های استدلالی و استشهادی و اقتباس از قرآن و حدیث، نمود یافته؛ استیفای معنا و پرداختن به همهٴ جوانب معنا که در قالب صنایعی چون ایغال، توشیع، تذییل، اعتراض، تقسیم و ... به چشم می‌خورد و نیز فضایی لبریز از موسیقی و آهنگی دلنشین که در ظرافت‌هایی همچون، سجع، موازنه، طباق، جناس، مراعات‌النظیر، ردّ العجز علی الصدر، تشابه الاطراف و ... نواخته می‌شود، علاوه بر تعمیق و تلطیف معنا، از بارز‌ترین ویژگی‌های سبک نویسندگی ملاصدراست که زیبایی روح‌افزایی به کلام وی بخشیده است. در این مقاله، بر اساس آثار وی، سبک نویسندگی او را از منظر زیبایی‌شناسی بررسی می‌کنیم.